خبر تلف شدن یک توله یوز ماده در اثر تصادف با خودرو در استان سمنان بار دیگر زنگ خطر انقراض یوزپلنگ آسیایی را به صدا درآورد اما پس از اینکه بهرام‌علی ظاهری، مدیرکل حفاظت محیط زیست سمنان، اعلام کرد «ماجراد» هنگام مرگ سه‌قلو باردار بود، آه از نهاد کنشگران محیط زیست و دوستداران حیات‌وحش برآمد، زیرا در اثر یک سانحه رانندگی قابل‌پیشگیری، چهار یوز آسیایی در دم تلف شدند؛ آن هم در شرایطی که گفته می‌شود جمعیت یوزهای موجود در ایران کمتر از ۳۰ فرد است.
ماجراد، یوزپلنگ ماده‌ای که روز یکشنبه ۶ فروردین در اثر تصادف با خودرو در جاده میامی به سبزوار در استان سمنان تلف شد، جوان بود و حدود سه سال سن داشت. به گفته مدیرکل حفاظت محیط زیست سمنان، شناسنامه ماجراد سال ۱۳۹۹ ثبت شد و آخرین بار تابستان ۱۴۰۱ به همراه توله نر دو ساله‌اش در منطقه دیده شده بود.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان سمنان به رسانه‌های داخلی ایران وعده داد که مسئله تلف شدن این یوزپلنگ ماده بررسی و از حوادث مشابه پیشگیری خواهد شد؛ وعده‌ای که هنگام حوادث مشابه پیشین هم داده شد اما برای پیشگیری از تلف شدن یوزها در اثر تصادف هرگز اقدام موثری انجام نشد. کما اینکه این مقام سازمان حفاظت محیط زیست هم اذعان کرد طی ۱۰ سال گذشته دست‌کم ۱۰ یوز در جاده سمنان و ۲۰ یوز در کل جاده‌های ایران در اثر تصادف رانندگی تلف شده‌اند.
آمارها نشان می‌دهند که بالغ بر ۵۲ درصد مرگ‌ومیر یوزها در اثر تصادف‌های جاده‌ای است. مرگ ماجراد نیز دومین حادثه تلف شدن یوزپلنگ‌های آسیایی در اثر تصادف رانندگی در کمتر از یک سال اخیر است.
مرداد ۱۴۰۱، پس از اینکه یک توله یوز ماده به دلیل تصادف در جاده عباس‌آباد استان سمنان تلف شد، مرتضی پورمیرزای، مدیرعامل انجمن یوزپلنگ ایرانی، بر ضرورت ایمن‌سازی جاده‌ها در مسیرهای عبوری یوزها تاکید کرد و گفت در کنار سازمان حفاظت محیط زیست، وزارت راه و شهرسازی و پلیس راهور ناجا نیز باید اقدام‌هایی را برای مراقبت از یوزها انجام دهند.
به گفته این کنشگر محیط زیست، حصارکشی و نورپردازی جاده‌ها از جمله اقدام‌هایی است که موجب می‌شود راننده‌های عبوری در جاده‌ها یوزها را ببینند. یوزها هم در تاریکی شب به چراغ ماشین‌ها خیره نمی‌شوند که حوادث رانندگی رخ دهد. پورمیرزای تاکید کرد: «یوزها باید قلاده‌گذاری شوند تا با ردیابی قلاده متوجه شویم چه زمانی به جاده نزدیک می‌شوند. این‌طوری می‌توانیم تلفات را کنترل کنیم.»
مهر ۱۴۰۱، حدود دو ماه پس از تلف شدن یک یوزپلنگ ماده در جاده عباس‌آباد، گروهی از کنشگران با امضای طوماری از مسئولان وزارت راه و شهرسازی خواستند برای ایمن‌سازی جاده عباس‌آباد هرچه سریع‌تر اقدام کنند. در این نامه آمده بود که در مدت کمتر از ۱۰ سال دست‌کم هشت یوزپلنگ در جاده عباس‌آباد تلف شده‌اند.
حصارکشی زیستگاه ملی توران و ایمن‌سازی جاده‌ها دو مسئله‌ای‌اند که فعالان محیط زیست همواره بر آن تاکید کرده‌اند اما مسئولان جمهوری اسلامی ایران به دلیل نداشتن بودجه کافی از حصارکشی زیستگاه ملی توران امتناع می‌کنند و تصادف‌های جاده‌ای و تلف شدن یوزها را نیز کلا به گردن رانندگان می‌اندازند. در ماجرای تلف شدن ماجراد نیز مدیرکل محیط زیست استان سمنان رعایت نکردن سرعت مطمئنه را علت اصلی حادثه اعلام کرد. این در حالی است که پیش‌تر بارها بر نصب دوربین‌های کنترل سرعت و تجهیزات روشنایی در مناطقی که یوزها تردد می‌کنند، تاکید شده بود.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
مرگ‌ومیر یوزپلنگ‌های ایرانی تنها به حوادث جاده‌ای محدود نیست و دولت جمهوری اسلامی ایران نیز با ادعای نگهداری و تکثیر در اسارت، شماری دیگر از آن‌ها را به مسلخ برده است. نمونه بارز آن مرگ «پیروز» و دو توله دیگر «ایران» در یک سال اخیر بود که در پی سزارین غیرضروری یوز مادر و نگهداری غیراصولی تلف شدند و امکان بارداری مجدد «ایران» هم در هاله‌ای از ابهام فرو رفت.
مرگ‌ومیر یوزهای ایرانی در حالی هر روز خبرساز می‌شود که سرشماری‌ها نشان می‌دهد تعداد قطعی یوزپلنگ‌های آسیایی در حال حاضر ۱۳ فرد است و با احتساب یوزهایی که شناسایی نشده‌اند، جمعیت این گونه جانوری در ایران احتمالا به کمتر از ۳۰ فرد می‌رسد.
مرگ ماجراد و یوز ماده‌ای که مرداد ۱۴۰۱ تلف شد، از این جهت اهمیتی مضاعف داشت که هر دو ماده بودند و می‌توانستند به احیای گونه نادر یوزپلنگ آسیایی در ایران کمک کنند؛ به‌خصوص اینکه طبق سرشماری سازمان حفاظت محیط زیست، شمار یوزهای ماده از یوزهای نر کمتر است.
